25th January 2008
Colofn Golwg
Pe bae mil tri chant o blant yn marw bob blwyddyn o newyn mi fyddai na derfysg ar y stryd. Ond gan taw oerfel sydd yn lladd tri chant ar ddeg, a’u bod nhw yn hen a methedig, mae tlodi tanwydd rywsut wedi osgoi hyd yma yr adwaith mae’n ei haeddu. Ond efallai bod hynny ar fin newid. Mae Nwy Prydain wedi cyhoeddi eu bwriad i godi eu prisiau o 15%, saith gwaith lefel chwyddiant. Dyma’r trydydd cwmni i gyhoeddi codiadau anferthol yn eu prisiau dros yr wythnosau diwethaf, ac y disgwyl yw y bydd gweddill y chwe chwmni mawr yn dilyn eu hesiampl yn ystod y mis.
Mae’r ffaith bod y cwmnïau yn cydgordio’r codiadau yn ôl rhai yn dystiolaeth bellach eu bod nhw yn gweithredu yn anghystadleuol, yn cynllwynio yn erbyn buddiannau eu cwsmeriaid. Mae cynrychiolwyr y chwe cwmni mawr wedi cyfaddef iddynt gwrdd bob deufis i drafod strategaeth. Does dim gwahoddiad i’w cystadleuwyr bychain sydd yn cwyno bod y corfforaethau mawr yn codi ffioedd afresymol, i gysylltu gyda gorsafoedd er enghraifft, er mwyn eu cadw mas o’r farchnad.
Mi oedd y llynedd yn flwyddyn fawr i gwmnïau ynni gyda lefel record o elw yn cael ei ennill yn sgil gostyngiad yn y prisoedd cyfanwerthu. Ychydig o’r budd a drosglwyddwyd i’r cwsmer, a nawr mae prisiau yn codi unwaith eto. Pan fydd Nwy Prydain yn cyhoeddi eu helw yn yr wythnosau nesaf yr amcangyfrif yw y bydd tua £750 miliwn. Ar ben hyn oll mi fydd y cwmnïau ynni yn ennill £9 biliwn o elw ychwanegol dros y pedair blynedd nesaf heb orfod gwneud dim. Yn syml mae’r cwmnïau yn trosglwyddo cost trwyddedau carbon newydd yr Undeb Ewropeaidd ymlaen i’r cwsmer er eu bod nhw yn derbyn y twyddedau tan 2012 yn rhad ac am ddim. Does dim syndod bod y cwmnïau ynni nawr wedi goddiweddyd y banciau o ran diffyg hygrededd gyda’i cwsmeriaid.
Mae undebau, defnyddwyr a hyd yn oedd rheoleiddydd sywddogol y sector ynni, Ofgem, wedi galw ar y Llywodraeth i gyflwyno treth-ar-elw-annisgwyl ar gwmnïau ynni ond mae’r Canghellor yn gyndyn i hyn rhag ofn i’r cwmnïau dorri nôl ar fuddsoddiad. Yn y cyfamser mae pensiynwyr trwy’r wlad yn torri nôl ar wres gyda chanlyniadau anochel. Mae prisiau ynni wedi dyblu dros y pum mlynedd diwethaf ond mae lwfans tanwydd gaeaf y llywodraeth wedi aros yr un peth. Mae’n hen bryd ei ddyblu. A’r cartel ynni ddylai dalu.
Leave a Reply
You can comment on this article. but you must register first.
Your reply will be moderated and not appear immediately.
You can prepare your text in a word processor before pasting it into the box, but formatting such as bold and colour will not appear.
You must be logged in to post a comment.
